En Kısa Sürede Boşanma Nasıl Olur?
Boşanma süreci eşler, çocuklar ve tarafların aileleri açısından zor ve yıpratıcı olabilmektedir. Bu nedenle eşlerin evlilik birlikteliğini sonlandırma kararı almasının ardından sorduğu sorulardan birisi de somut durumları özelinde en hızlı şekilde boşanmanın nasıl gerçekleşebileceği ile ilgilidir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 161. ve devamı maddelerinde sınırlı olarak boşanma nedenleri düzenlenmiştir. Buna göre; tarafların boşanma davası açarken kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sebeplerden en az birisini dayanak göstermeleri gerekmektedir.
Hukuk sistemimiz dahilinde en hızlı şekilde boşanma anlaşmalı boşanma davası ile sağlanabilmektedir. En kısa sürede boşanmak isteyen tarafların TMK m.166/3 uyarınca düzenlenen toplumda bilinen adıyla anlaşmalı boşanma davası açma yolunu tercih etmesi faydalı olacaktır. Taraflar aşağıda belirttiğimiz şartları sağlamak kaydıyla, anlaşmalı boşanma davası açarak kısa bir sürede (ortalama olarak 7-30 gün) evlilik birlikteliğini sonlandırabilecektir. Anlaşmalı boşanma davası açılabilmesinin şartları kısaca şu şekildedir:
1- Tarafların evliliklerinin en az bir yıl sürmüş olması (resmi evlilik tarihi ile dava tarihi arasındaki süre dikkate alınarak hesaplama yapılır.) gerekmektedir.
2- Eşlerin boşanma konusunda anlaşmış olmaları gerekir.
3- Eşlerin boşanmanın ferisi niteliğindeki yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat konularında anlaşmış olmaları ve bu konularda birbirlerinden bir taleplerinin olup olmadığı açık bir şekilde imzaladıkları protokolde belirtilmelidir.
4- Tarafların çocuklarının bulunması halinde; velayet, iştirak nafakası ve velayet kendisine verilmeyen eşin ortak çocukla kişisel ilişki kurabilmesi hususlarında anlaşmış olmaları ve bu konularda anlaşmalı boşanma protokolünde açıkça düzenleme yapılmalıdır.
5- Hakim tarafından tarafların boşanma talepleri ve anlaşmalı boşanma protokolü uygun bulunmalıdır.
Eşlerin boşanma ve ferileri konusunda anlaşma sağlayamaması veya anlaşmalı boşanma davası açma şartlarının somut vakıada mevcut olmaması hallerinde tarafların boşanabilmek için çekişmeli boşanma davası açmaları gerekmektedir.
Uygulamada çekişmeli boşanma davalarının ilk derece yargılaması, somut duruma göre değişkenlik göstermekle birlikte, ortalama 1,5 yıl gibi bir sürede sonuçlanmaktadır. Tarafların ilk derece mahkemesi tarafından verilen karara karşı istinaf ve temyiz kanun yollarına başvurmaları halinde sürecin sonlanması ortalama olarak 4-5 yıla kadar çıkabilmektedir.
Tarafların çekişmeli boşanma davası açması halinde davanın daha kısa sürede sonuçlanabilmesi için bazı konulara değinmemiz gerekirse:
Eşlerin boşanmanın ferileri hususunda (yoksulluk nafakası, maddi ve manevi tazminat vs.) birbirlerinden herhangi bir talepte bulunmaması dava sürecinin daha kısa sürmesini sağlayabilecektir. Tarafların boşanmanın ferileri ile ilgili olarak; boşanma kararının kesinleşmesinin ardından bir yıllık süre içerisinde, yargılama harçlarını ödemek suretiyle ayrıca bir dava açabileceğini belirtelim.
TMK m.166/1-2 gereğince genel boşanma nedeni ileri sürülerek açılan boşanma davalarında dava konusu vakıalar ile; evlilik birliğinin temelinden sarsıldığı ve eşler açısından evliliğin devam etmesinin çekilmez bir hal alacağı hususlarının tanık, belge vs. delillerle karşılıklı olarak ispatlanması, taraflarca boşanma konusunda irade gösterilmesi, çekişmeli noktaların aydınlatılması ile dava daha kısa sürede sonuçlanabilecektir. Terk, zina, haysiyetsiz hayat sürme, hayata kast vs. özel boşanma nedenleri dayanak gösterilerek açılan boşanma davalarında yargılama sürecinde ileri sürülen vakıaların ispatlanması ve ilgili eşin kusur durumunun belirlenmesi gerekeceği için dava sürecinin kısaltılabilmesi daha zor olacaktır.
Açılan boşanma davasında ilgili yerdeki aile mahkemelerinin iş yoğunluğuna bağlı olarak duruşma tarihleri ve duruşmalar arasındaki gün sayısı değişebilmektedir. Dolayısıyla tarafların yoğunluğu daha az olan adliyelerde dava açması süreci hızlandırabilecektir.
Av. Oktay Altunkaya
