Mirasçılık Belgesi Nasıl İptal Edilir?
Ölen kişinin mirasçılarının kim olduğunu gösteren resmi belgeye mirasçılık belgesi denir. Mirasçılık belgesi Sulh Hukuk Mahkemeleri ile Noterlikler tarafından düzenlenir. Mirasçılar veya diğer ilgililer mirasçılığın ispat edilmesi, miras payının belirlenmesi, kamu ve özel kurumlardaki iş ve işlemlerin yapılabilmesi vs. nedenlerle mirasçılık belgesine gereksinim duyabilmektedir.
İlgili kurum tarafından mirasçılık belgesinin hatalı olarak düzenlenmiş olması, mirasçılık belgesi alındıktan sonraki süreçte miras bırakanın mirasçılarında değişiklik olması, murisin ölüme bağlı bir tasarrufunun (vasiyetname vs.) olduğunun ortaya çıkması, daha önceden alınan mirasçılık belgelerinin çelişkili olması gibi hallerde hak kayıpları olmaması adına taraflarca ilgili mirasçılık belgesinin iptal edilmesi için dava açılması gerekmektedir. Uygulamada bu davalar mirasçılık belgesinin iptali davası olarak adlandırılmaktadır.
Mirasçılık belgesinin iptali davalarında görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Ayrıca Noterlik Kanunu m.71/C uyarınca; “Noterlerin verdikleri mirasçılık belgesi hakkında, menfaati ihlal edilenler tarafından sulh hukuk mahkemesine itirazda bulunulabilir.” hükmü mevcuttur. Bu konuda Yargıtay, Noterlikler tarafından verilen mirasçılık belgesindeki iptali istenen hususun çekişmeli yargıya ilişkin olmaması halinde Sulh Hukuk Mahkemesine başvuruda bulunulması gerektiği görüşündedir (Yargıtay 7. HD., E. 2021/795 K. 2021/2496 T. 1.11.2021).
Mirasçılık belgesinin iptali davalarında yetkili mahkeme HMK m. 11/1,3 gereğince miras bırakanın son yerleşim yeri mahkemesi ile mirasçılardan herhangi birisinin oturduğu yer mahkemesidir.
Mirasçılık belgesinin iptalini somut durumda menfaati ihlal edilen mirasçılar ve bu davayı açmakta hukuki yararı bulunan diğer ilgililer isteyebilir. Ancak atanmış mirasçılar tarafından mirasçılık belgesinin iptali davası açılamaz. Bu davalarda iptali istenen mirasçılık belgesinde gösterilen diğer tüm mirasçıların davalı olarak gösterilmesi mecburiyeti bulunmaktadır.
Mirasçılık belgesinin iptalini isteyen taraf yargılama aşamasında iddialarını ispat etmelidir. Bu davalarda her türlü delille (tanık beyanları, nüfus kayıtları vs.) ispat mümkündür. Çekişmeli olan mirasçılık belgesinin iptali davalarında verilen karar kesin hüküm oluşturmaktadır ve ilam niteliğindedir.
TMK m. 598/3 uyarınca mirasçılık belgesinin iptaline ilişkin davalarda zamanaşımı veya hak düşürücü süre yoktur. İlgili mirasçılar tarafından hukuki yarar bulunmak koşuluyla her zaman bu dava açılabilir.
Av. Oktay Altunkaya
