Kira sözleşmelerinde kiracının en önemli borcu kira bedelinin usulüne uygun şekilde ve eksiksiz olarak kiraya verene ödenmesi ile ilgilidir. Bu husus 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 313. maddesi dahilinde açıkça belirtilmiştir. Kiracının kira parası ödeme yükümlülüğü kira sözleşmesi sona erinceye kadar devam edecektir.
Yüksek mahkeme kararlarına göre kira sözleşmesi kural olarak üç şekilde sona erebilir. İlk olarak taraflar ortak iradeleri ile kira sözleşmesini sonlandırabilirler. İkinci olarak konut ve çatılı işyeri niteliğinde olmayan kiralananlar hakkında yapılan kira sözleşmeleri kira süresi sonunda kendiliğinden sona erer. Üçüncü ve son olarak ise mahkeme kararı ile kira sözleşmesi sonlanabilir.
Tahliye davasında kiraya veren mahkemeden kanunda belirtilen nedenlere dayanarak kira sözleşmesinin sonlandırılmasını ve kiralananın kendisine teslim edilmesini talep etmektedir. Yani bu halde taraflar arasındaki kira ilişkisi tahliye davası sırasında devam etmektedir. Bu süreçte kira sözleşmesinin dava sonuçlanıncaya kadar devam etmesi sebebiyle kiracının kira bedeli ödeme yükümlülüğü de devam edecektir.
Kiracı, akdedilen kira sözleşmesine göre kira bedelini vadesinde ve tam olarak kiraya verene ödemelidir. Dava sırasında kira süresinin uzamasına bağlı olarak akdedilen sözleşmeye göre kira bedelinde artış yapılması gereken durumlarda kiracı kira bedelinde artış yaparak ödeme yapmalıdır. Aksi halde kiraya veren TBK m.315 uyarınca kiracının temerrüdü sebebiyle icra veya dava yoluna başvurabilecektir.
Örneğin, kiraya verenin ihtiyaç sebebiyle tahliye davası açtığını varsayalım. Kiracı kendisine karşı kiralananın tahliyesi davası açılmış olsa dahi mahkeme kararına kadar kira ilişkisinin devam etmesi nedeniyle kira bedelini ödemeye devam etmesi gerekmektedir.
Uygulamada bazı kiracılar kiraya verenin kendisine karşı dava açması durumunda tepki olarak dava sürecinde kira ödemesi yapmamaktadır. Belirtelim ki bu tutum kiracı için olumsuz sonuçlar doğurabilecektir.
Yukarıda da açıkladığımız üzere kiracının en temel yükümlülüğü kira borcunun ödenmesidir. Kiracının kira ilişkisi süresince kira ödemesi yapmaması halinde kiraya veren hukuki yollardan kira alacağını tahsil edebilecektir. Mahkeme masrafları, faiz ve avukatlık ücreti de kiracının üzerinde bırakılacaktır. Ayrıca bu durumda kiracı kira bedelini ödemeyerek temerrüde düşeceği için taşınmazın tahliye edilmesi konusunda haklıyken haksız hale de gelebilecektir.
Av. Oktay Altunkaya
